Beste lezer
Vanaf 08/08/08 is mijn blog verhuisd naar wordpress.com.
En nee, dat heeft niets met de datum te maken.
Liefs,
°
vrijdag 8 augustus 2008
dinsdag 5 augustus 2008
De partitieve genitief
Eerst en vooral wil ik me verontschuldigen voor de maandenlange stilte.
Er is intussen al heel wat in mijn leven veranderd. Vanaf september ben ik leerkracht Duits in mijn oude humaniora (Mater Dei-Instituut Woluwe). Per week zal ik er twaalf uur geven in het derde, vierde en vijfde jaar (zowel ASO en TSO). Gecombineerd met de postgraduaatsopleiding (Conferentietolk Duits/Engels) die ik ga volgen, lijkt het mij een zwaar jaar te gaan worden. Nog relatief jong zijnde – jaja, er heeft vorige maand ook nog een verjaardag plaatsgevonden – ben ik ervan overtuigd dat ik de uitdaging aankan.
Momenteel schrijf ik trouwens naarstig aan mijn thesis, die ik eigenlijk 'meesterproef' zou moeten noemen. Voor de nieuwsgierigen onder jullie: de voorlopige titel luidt "Cerebrale organisatie versus didactiek van het tolken". Of, een poging tot hervorming van de tolkdidactiek vanuit – voornamelijk – neurolinguïstisch standpunt. Met andere woorden: hoe de hersenen in mekaar zitten en hoe alle talige processen cerebraal georganiseerd worden. Het is best vermoeiend om me in die nieuwe materie te verdiepen, ik heb immers geen neurolinguïstische achtergrond. Niettemin is het uiterst boeiend allemaal, ware het niet dat die wetenschap nog in zijn kinderschoenen staat en er bij elk hoofdstuk met tig onbewezen hypotheses naar je hoofd gezwierd wordt.
Maar, ik dwaal af! Deze post is dus een vervolg op de genitiefpost van 21 maart, mocht je die nog niet gelezen hebben, doe dat dan eerst. Ik ga er namelijk naar terugverwijzen.
Deze genitief, de partitieve, doet wat zijn naam ook impliceert: hij duidt een deel van een geheel aan.
Een mijner tantes.
Deze zin is een voorbeeld van een oude partitieve genitief *wijst naar genitiefuitgang van het bezittelijk voornaamwoord 'mijn'*. Dit soort taalgebruik is verouderd en formeel.
Soms komt het echter wel eens voor in het normalere taalgebruik, maar dat zijn dan zogenaamde 'vaste verbindingen':
Een dezer dagen.
*wijst opnieuw naar genitiefuitgang*
Naast deze oubollige molochen, waarbij de genitief makkelijk door het voorzetsel 'van' omschreven kan worden, komt de partitieve genitief weliswaar in het dagdagelijkse taalgebruik vaak en onvermijdelijk voor (ook al "vergeten" velen hem te gebruiken).
Een combinatie van iets, niets, velerlei, allerlei, wat, veel, weinig, meer, minder, genoeg, voldoende of wat voor met een adjectief (aka bijvoeglijk naamwoord) vereist een genitief-s.
Hij heeft iets kleins gekocht.
Dat is niets ergs.
Bij het ontbijt heb ik wat zoets gegeten.
Wat voor boeiends is er straks op tv?
Nu is het moment dan ook aangebroken om terug te verwijzen naar de vorige post waarin ik het uitvoerig heb over de genitiefuitgang en hoe die eruit ziet.
Let wel op, hier wordt de genitief-s niet zomaar vervangen door een apostrof. Eindigt het adjectief op een sisklank (voorbeelden zijn 'grijs' en 'theoretisch') dan verandert er niets aan het woord.
Morgen trek ik iets grijs aan.
Wij vonden die les weinig theoretisch.
Volgens de ANS is het dan beter om de partitieve genitief te omzeilen:
Morgen trek ik iets dat grijs is aan.
Wij vonden de les niet echt theoretisch.
Daarvan ben ik geen voorstander, ook al hoor je de genitief-s niet, het blijft duidelijk dat het om een genitief gaat.
Ten slotte zou ik willen waarschuwen voor hypercorrectie. Dat is een fenomeen waarbij een persoon té zeer zijn best wilt doen om geen fouten te maken en dus fouten maakt door juiste dingen te veranderen. 'Iets' heeft nog andere functies waarbij het geen genitief-s uitlokt, met name in combinatie met een vergrotende trap:
Ik had mij de zomer toch iets warmer voorgesteld.
Zou je niet liever iets gespierder zijn?
In deze zinnen heeft 'iets' de betekenis van 'een beetje', 'een tikkeltje' en is het graadaanduidend bijwoord.
°
PS: Net als bij de vorige post diende als bron de ANS.
Er is intussen al heel wat in mijn leven veranderd. Vanaf september ben ik leerkracht Duits in mijn oude humaniora (Mater Dei-Instituut Woluwe). Per week zal ik er twaalf uur geven in het derde, vierde en vijfde jaar (zowel ASO en TSO). Gecombineerd met de postgraduaatsopleiding (Conferentietolk Duits/Engels) die ik ga volgen, lijkt het mij een zwaar jaar te gaan worden. Nog relatief jong zijnde – jaja, er heeft vorige maand ook nog een verjaardag plaatsgevonden – ben ik ervan overtuigd dat ik de uitdaging aankan.
Momenteel schrijf ik trouwens naarstig aan mijn thesis, die ik eigenlijk 'meesterproef' zou moeten noemen. Voor de nieuwsgierigen onder jullie: de voorlopige titel luidt "Cerebrale organisatie versus didactiek van het tolken". Of, een poging tot hervorming van de tolkdidactiek vanuit – voornamelijk – neurolinguïstisch standpunt. Met andere woorden: hoe de hersenen in mekaar zitten en hoe alle talige processen cerebraal georganiseerd worden. Het is best vermoeiend om me in die nieuwe materie te verdiepen, ik heb immers geen neurolinguïstische achtergrond. Niettemin is het uiterst boeiend allemaal, ware het niet dat die wetenschap nog in zijn kinderschoenen staat en er bij elk hoofdstuk met tig onbewezen hypotheses naar je hoofd gezwierd wordt.
Maar, ik dwaal af! Deze post is dus een vervolg op de genitiefpost van 21 maart, mocht je die nog niet gelezen hebben, doe dat dan eerst. Ik ga er namelijk naar terugverwijzen.
Deze genitief, de partitieve, doet wat zijn naam ook impliceert: hij duidt een deel van een geheel aan.
Een mijner tantes.
Deze zin is een voorbeeld van een oude partitieve genitief *wijst naar genitiefuitgang van het bezittelijk voornaamwoord 'mijn'*. Dit soort taalgebruik is verouderd en formeel.
Soms komt het echter wel eens voor in het normalere taalgebruik, maar dat zijn dan zogenaamde 'vaste verbindingen':
Een dezer dagen.
*wijst opnieuw naar genitiefuitgang*
Naast deze oubollige molochen, waarbij de genitief makkelijk door het voorzetsel 'van' omschreven kan worden, komt de partitieve genitief weliswaar in het dagdagelijkse taalgebruik vaak en onvermijdelijk voor (ook al "vergeten" velen hem te gebruiken).
Een combinatie van iets, niets, velerlei, allerlei, wat, veel, weinig, meer, minder, genoeg, voldoende of wat voor met een adjectief (aka bijvoeglijk naamwoord) vereist een genitief-s.
Hij heeft iets kleins gekocht.
Dat is niets ergs.
Bij het ontbijt heb ik wat zoets gegeten.
Wat voor boeiends is er straks op tv?
Nu is het moment dan ook aangebroken om terug te verwijzen naar de vorige post waarin ik het uitvoerig heb over de genitiefuitgang en hoe die eruit ziet.
Let wel op, hier wordt de genitief-s niet zomaar vervangen door een apostrof. Eindigt het adjectief op een sisklank (voorbeelden zijn 'grijs' en 'theoretisch') dan verandert er niets aan het woord.
Morgen trek ik iets grijs aan.
Wij vonden die les weinig theoretisch.
Volgens de ANS is het dan beter om de partitieve genitief te omzeilen:
Morgen trek ik iets dat grijs is aan.
Wij vonden de les niet echt theoretisch.
Daarvan ben ik geen voorstander, ook al hoor je de genitief-s niet, het blijft duidelijk dat het om een genitief gaat.
Ten slotte zou ik willen waarschuwen voor hypercorrectie. Dat is een fenomeen waarbij een persoon té zeer zijn best wilt doen om geen fouten te maken en dus fouten maakt door juiste dingen te veranderen. 'Iets' heeft nog andere functies waarbij het geen genitief-s uitlokt, met name in combinatie met een vergrotende trap:
Ik had mij de zomer toch iets warmer voorgesteld.
Zou je niet liever iets gespierder zijn?
In deze zinnen heeft 'iets' de betekenis van 'een beetje', 'een tikkeltje' en is het graadaanduidend bijwoord.
°
PS: Net als bij de vorige post diende als bron de ANS.
Abonneren op:
Posts (Atom)
